Ψύχωση και Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία

· Εφαρμόζουμε την τροποποιημένη Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία στην παιδοψυχιατρική, στις ψυχώσεις και στην οριακή διαταραχή.

· Οι τροποποιήσεις αφορούν τα εξής: ενώ σεβόμαστε και διατηρούμε τις βασικές Ψυχαναλυτικές έννοιες (όπως ασυνείδητο, μεταβίβαση, παλινδρόμηση, μηχανισμοί άμυνας κ.λπ.), τροποποιούμε τη χρήση και την εφαρμογή τους.

· Έτσι ,στην Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία των ψυχώσεων, χρησιμοποιούμε λιγότερο ερμηνείες, είμαστε λιγότερο ουδέτεροι και δίνουμε στον πάσχοντα θετικά μηνύματα λεκτικά και εξωλεκτικά. Με αυτά, εκείνος μπορεί να αισθανθεί τη βαθύτερη θετική στάση μας. Ταυτόχρονα όταν χρειάζεται οριοθέτηση αυτή γίνεται σταθερά και όριμα.

ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

· Είμαστε από την πρώτη συνεδρία φυσικοί, διακριτικά θετικοί απέναντι στον πάσχοντα.

· Δεν προσπαθούμε να τον σαγηνεύσουμε. «Δηλώνουμε» όμως, λεκτικά και εξελικτικά τη στάση μας, ότι θέλουμε να τον βοηθήσουμε και ότι θα προσπαθήσουμε. 

· Η προσπάθειά μας είναι να τον καταλάβουμε και να δημιουργήσουμε παράλληλα, μια συναισθηματική – θεραπευτική σχέση μαζί του.

· Δεν κάνουμε πρόωρες ερμηνείες ή παρεμβάσεις. Κριτήριο έναρξης ερμηνευτικού έργου είναι η προηγούμενη εγκατάσταση της μεταβίβασης. Η μεταβίβαση χρησιμοποιείται ως όρος, όχι μόνο στις μακρόπνοες Ψυχαναλυτικές Ψυχοθεραπείες, αλλά σε κάθε ψυχολογική βοήθεια, φτάνει αυτή να δίνεται μέσα από ένα ψυχαναλυτικό πρίσμα.

· Από την αρχή προσπαθούμε να καταλάβουμε αυτό που μας λέει ο άρρωστος και το βλέπουμε συνεχώς πίσω από ένα Ψυχαναλυτικό Πρίσμα. Ταυτιζόμαστε με τον πάσχοντα, ενώ διατηρούμε την αντικειμενικότητά μας.

· Προσφερόμαστε για ωριμότερες ταυτίσεις που ο θεραπευόμενος πραγματοποιεί συνειδητά και ασυνείδητα. · Από την πρώτη στιγμή ελέγχουμε την αντιμεταβίβασή μας. Ιδιαίτερα όταν:
1. Το υλικό ή τα γεγονότα θυμίζουν δικές μας εμπειρίες ή δικά μας προβλήματα.
2. Όταν ο άρρωστος αναφέρεται αρνητικά ή πολύ θετικά για εμάς.

· Μετά τις πρώτες επαφές και την επεξεργασία του υλικού και των συναισθημάτων μας, θα προχωρήσουμε προς τη διάγνωση και το θεραπευτικό σχήμα που θα επιλέξουμε.

· Στη σύγχρονη Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία οι αντενδείξεις είναι πολύ περιορισμένες. Δεν θα αναλάβουμε άρρωστο σε μανιακή φάση ,η διαστροφικό.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΟΥ ΙΣΧΥΟΥΝ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

· Σταθερά ο θεραπευτής είναι δοτικός, χωρίς εξάρσεις, διακριτικός στις εκδηλώσεις του: ούτε φιλικός, ούτε επικριτικός.

· Στις ψυχώσεις, σε αντίθεση με τις τυπικές νευρώσεις ,δουλεύουμε περισσότερο με την ενίσχυση της απώθησης και λιγότερο επιδιώκουμε την ανάκληση του απωθημένου όπως στην κλασσική ψυχαναλυτική τεχνική η οποία, εφαρμοζόμενη π.χ. σε μεθοριακή κατάσταση η σε μία ψύχωση, συχνά οδηγεί το θεραπευόμενο σε ένα ψυχωσικό επεισόδιο ή να παλινδρομήσει αμετάκλητα.

· Δουλεύουμε τα βιώματα, τα όνειρα, τους συνειρμούς, δηλαδή όλο το υλικό των συνεδριών, όπως και στην κλασσική Ψυχανάλυση. Οι ερμηνείες δεν έχουν τόσο μεγάλη σημασία. Βασιζόμαστε στις όλο και ωριμότερες ταυτίσεις που θα κάνει ο άρρωστος, με μας, καθώς και στην προοδευτική άνοδο της αυτοεκτίμησης.Οι αρνητικές ερμηνείες του τύπου: «Εκεί νομίζω ότι εκφράσατε, εμμέσως , μια επιθετικότητα προς τον πατέρα σας», δεν έχουν θέση. Οι θετικές ερμηνείες , αντίθετα, ανεβάζουν σταθερά την αυτοεκτίμηση. Δουλεύουμε συνέχεια με θετική αντιμεταβίβαση. Επίσης ποτέ δεν συζητάμε παραληρηματικές ιδέες του ασθενούς ούτε προσπαθούμε να του πούμε οτι αυτά που λέει η φαντάζεται δεν υπάρχουν. Αντίθετα επισημαίνουμε τα συναισθήματα που νοιώθει εξαιτείας του παραλληρήματος π.χ καταλαβαίνω οτι ταλαιπωρείστε πολύ.

· Έχουμε μια ισοτιμία μαζί του σε ό,τι αφορά τους ρόλους μας. Δεν είμαστε ανώτεροι επειδή εμείς τον θεραπεύουμε. Και δεν θα αισθανθούμε ούτε μια στιγμή οίκτο.

· Ελέγχουμε συστηματικά την αντιμεταβίβασή μας και συνεχώς λειτουργεί στη σχέση μας με το θεραπευόμενο, το Ψυχαναλυτικό μας Εγώ. Γι’ αυτό και η προσωπική μας Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία όπως και η Εποπτεία είναι  απαραίτητα στοιχεία της λειτουργίας μας.

· Φάρμακα δίνουμε παράλληλα με την Ψυχοθεραπεία, στις ψυχώσεις. Το φάρμακο έχει μια «μαγική» δύναμη, ενσωματώνεται και είναι επίσης ένα δώρο από μας, που προσφέρει στοματική ικανοποίηση και βοήθεια στον άρρωστο. Χωρίς τη συναισθηματική σχέση όμως, το φάρμακο εκλαμβάνεται ως δηλητήριο, κακό αντικείμενο, κάτι που προκαλεί αφανισμό.

· Πρέπει να αισθανόμαστε ότι η νοητική και λεκτική επιθετικότητα του αρρώστου μας, δεν απευθύνεται ουσιαστικά σε μας, προσωπικά. Απευθύνεται σ’ ένα κακό, διωκτικό αντικείμενο, σ’ ένα αρχαϊκό μορφοείδωλο που είναι διαφορετικό από εμάς. Δεν μας αφορά. Είναι ένα σύμπτωμα όπως η αϋπνία ή η φοβία του αρρώστου μας. · Τέλος, διατηρούμε αυστηρά το ψυχαναλυτικό πλαίσιο ανεξάρτητα από τη μορφή της θεραπείας. Σταθερή ημέρα και ώρα. Πάντα ο ίδιος θεραπευτής, πάντα ο ίδιος χώρος.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΕΦΕΡΙΑΔΗΣ 
ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ-ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ 
Επιστημονικός Υπεύθυνος του Κέντρου Ψυχολογίας και Ψυχοθεραπείας Λ.Αλεξάνδρας 209 τηλ. 210 6462030