Ψυχοσωματική ΙΙΙ
Γράφει: Δημήτρης Σεφεριάδης   

 

Προσωπικότητα τύπου Α

Πολλοί προτιμούν τον όρο συμπεριφορά τύπου Α. Χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα ενεργητικότητας, ψυχοπνευματική υπερεγρήγορση, συναισθηματική εκφραστικότητα, ικανότητα χειρισμού πολλαπλών καθηκόντων, ισχυρή ανταγωνιστικότητα και επιθετικότητα, ανυπομονησία (Ivancevich & Matteson, 1988). Τα άτομα αυτά είναι πολύ εργατικά, τους απασχολεί ο χρόνος περάτωσης των καθηκόντων τους και προσπαθούν να πετύχουν όσο το δυνατόν περισσότερα σε όσο το δυνατόν μικρότερο χρονικό διάστημα. Η υπεραντιδραστικότητα του διπόλου συναίσθημα-συμπεριφορά έχει θεωρηθεί ένας από τους παράγοντες ευόδωσης της αθηροσκλήρωσης και ο βαθμός κινδύνου για ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου στα άτομα αυτά είναι πολύ μεγάλος, με σημαντική πιθανότητα πρόωρου θανάτου. Ο κίνδυνος αυξάνεται ακόμη περισσότερο σε αυτούς που βρίσκονται σε κατάσταση κοινωνικής ρευστότητας και ανασφάλειας.

 

Προσωπικότητα ή συμπεριφορά τύπου C

Συγκεκριμένοι τρόποι συμπεριφοράς δημιουργούν παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου. Ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών με κακόηθες μελάνωμα πιστεύουν ότι αισθάνονταν υποχρεωμένοι να είναι συνεχώς ευχάριστοι, καταπίεζαν αρνητικά συναισθήματα (θυμό, φόβο, λύπη) και υπολόγιζαν τις ανάγκες των άλλων περισσότερο από τις δικές τους. Η συγκεκριμένη συμπεριφορά δεν είναι τόσο καλά τεκμηριωμένη στη βιβλιογραφία, όσο η τύπου Α.

 

Ανοσοδυσλειτουργική προσωπικότητα

Αμφισβητούμενη οντότητα που προέκυψε από παρατηρήσεις σε άτομα ευάλωτα στις λοιμώξεις. Διακρίνεται από μια τάση αυτοθυσίας χωρίς αντισταθμιστική διεκδίκηση, πράγμα που την κάνει αγαπητή και συμπαθή. Συναισθήματα καταπιεσμένα για μεγάλα χρονικά διαστήματα υποσκάπτουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

 

Ατυχηματοθηρική προσωπικότητα

Ορισμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας είναι δυνατόν να καταστήσουν το άτομο επιρρεπές στα ατυχήματα. Εξωστρέφεια, παρορμητικότητα, επιδειξιομανία, επιθετικότητα, σχετίζονται θετικά με εμπλοκές σε ατυχήματα. Ορισμένες προσωπικότητες επίσης, όπως η προσωπικότητα τύπου Α και η ψυχοπαθητική προσωπικότητα, είναι δυνατόν να εμπλακούν σε συμπεριφορές επικίνδυνες και έτσι να οδηγηθούν σε ατυχήματα.

 

Προσωπικότητα και αυτοκτονία

Η αυτοκτονία έχει συνδεθεί με μια σειρά χαρακτηριστικών της προσωπικότητας ή στάσεων, όπως η ενδοστρεφόμενη επιθετικότητα και η παρορμητική συμπεριφορά.

Άκαμπτη καταναγκαστική προσωπικότητα, αδυναμία προσαρμογής σε εναλλασσόμενες καταστάσεις, ασθενική προσωπικότητα, εξαρτητική προσωπικότητα, άτομα με αμφιθυμικά χαρακτηριστικά, ανασφαλή άτομα, σεξουαλική δυσπροσαρμοστικότητα, κυρίως ομοφυλοφιλία, είναι παράγοντες της προσωπικότητας που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο έχουν συνδεθεί με αυτοκτονικές συμπεριφορές.