|
Αγχώδης ή αποφευκτική προσωπικότητα
Στις πρόσφατες ταξινομήσεις, έχει δοθεί και η ονομασία αποφευκτική προσωπικότητα
(avoidant personality). Διαταραχή συχνότερη στους άνδρες.
Αγχώδης ή αποφευκτική προσωπικότητα
Στις πρόσφατες ταξινομήσεις, έχει δοθεί και η ονομασία αποφευκτική προσωπικότητα
(avoidant personality). Διαταραχή συχνότερη στους άνδρες.
Στα διαγνωστικά κριτήρια περιγράφεται ένας εκτεταμένος τύπος κοινωνικής δυσκολίας
(αναστολής), αισθημάτων ανεπάρκειας και υπερευαισθησίας στην αρνητική εκτίμηση,
που αρχίζει νωρίς στην ενήλικη ζωή και είναι παρών σε μία ποικιλία καταστάσεων όπως
φαίνεται από τέσσερα (ή περισσότερα) από τα παρακάτω:
145
1. το άτομο αποφεύγει επαγγελματικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν
σημαντική διαπροσωπική επαφή, εξαιτίας φόβων κριτικής, αποδοκιμασίας ή
απόρριψης,
2. είναι απρόθυμο να εμπλακεί με ανθρώπους εκτός αν είναι βέβαιο ότι θα γίνει
αρεστό,
3. εμφανίζει περιορισμούς μέσα στις στενές σχέσεις εξαιτίας του φόβου μήπως
ντροπιαστεί η γελοιοποιηθεί,
4. έχει υπερβολική ενασχόληση με το μήπως το κριτικάρουν ή το απορρίψουν στις
κοινωνικές καταστάσεις,
5. είναι ανεσταλμένο σε νέες διαπροσωπικές καταστάσεις εξαιτίας αισθημάτων
ανεπάρκειας,
6. θεωρεί τον εαυτό του κοινωνικά αδέξιο, προσωπικά μη ελκυστικό ή κατώτερο από
τους άλλους, και
7. είναι συνήθως απρόθυμο να διακινδυνέψει προσωπικά ή να εμπλακεί σε νέες
δραστηριότητες, διότι αυτές μπορεί να αποδειχθεί ότι το φέρνουν σε δύσκολη
θέση.
Η ανικανότητα να πάρει πρωτοβουλίες για διαπροσωπικές σχέσεις είναι το κυριότερο
χαρακτηριστικό αυτής της προσωπικότητας. Το άτομο παρουσιάζει πολύ χαμηλή
αυτοεκτίμηση, ανασφάλεια και ντροπαλότητα. Κατέχεται από μια κατάσταση έντασης και
ανησυχίας, επειδή έχει την εντύπωση ότι είναι απωθητικό, κατώτερο ή ανίκανο και
συνεχώς κατατρύχεται από τον φόβο της αρνητικής κριτικής και της απόρριψης από τους
άλλους. Έχει την αίσθηση ότι η επιθυμία του για αποδοχή και στοργή δεν ικανοποιείται.
Αποτέλεσμα αυτών είναι να αποφεύγει τη δημιουργία διαπροσωπικών σχέσεων, τις
επαγγελματικές δραστηριότητες και τις κοινωνικές επαφές και να μην αφήνεται σε αυτές
παρά μόνο στις περιπτώσεις που ξέρει με βεβαιότητα ότι είναι αποδεκτό. Υπάρχουν
πολλές ομοιότητες και αλληλοκαλύψεις με την εξαρτητική προσωπικότητα, από την οποία
θα πρέπει να διαφοροδιαγιγνώσκεται.
|
