«Κρανίου» τόπο θυμίζει η Αθήνα και πολλές πόλεις της περιφέρειας τις τελευταίες ημέρες, από τις λεηλασίες, τους βανδαλισμούς και τα επεισόδια ανάμεσα σε αναρχικούς, κουκουλοφόρους και δυνάμεις των ΜΑΤ, με αφορμή τον άδικο χαμό του 15χρονου μαθητή. Έντονος προβληματισμός και αναπάντητα ερωτηματικά τόσο για τον άδικο χαμό του Αλέξανδρου, όσο και για το αύριο, βασανίζουν την ελληνική κοινωνία.
Όπως τονίζει ο ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής, κ. Δημήτρης Σεφεριάδης ο έφηβος και η οικογένειά του βρίσκονται σε συνεχή αλληλεπίδραση με έντονες συγκρούσεις, χαρακτηριστικές αυτής της περιόδου. «Ο έφηβος βιώνει μια βαθιά αμφιθυμία. Διεκδικεί με πάθος την αυτονομία του, την ίδια στιγμή που είναι άμεσα εξαρτημένος από την οικογένειά του και επιζητεί σιγουριά. Του χρειάζεται απαραίτητα κάποιος ώστε να συγκρουστεί μαζί του για να τον ξεπεράσει. Συνήθως, αυτός είναι ο ομόφυλος γονιός του», τονίζει ο ίδιος και προσθέτει: «Υπάρχει ανάγκη, λοιπόν, ο έφηβος να ανήκει σε μια κοινωνία που δεν καταρρέει από την επιθετικότητά του, ούτε εκδικείται τις αντιπαραθέσεις του».
Όπως υπογραμμίζει ο κ. Σεφεριάδης, συχνά σε περιπτώσεις που ο πατέρας κατέχει κάποια θέση κοινωνικής ή οικογενειακής εξουσίας, είναι ισχυρογνώμων, αυταρχικός και φαντάζει παντοδύναμος, δεν δίνει την ευκαιρία στο παιδί του να συγκρουστεί μαζί του ούτε να τον ξεπεράσει σε κάποιο επίπεδο. «Ο νεαρός έφηβος έχει δύο λύσεις τότε. Ή να σταματήσει το θυμό του, στρέφοντάς τον προς τον εαυτό του (καταθλιπτική διάθεση) ή να μεταφέρει αυτή την επιθετικότητα για τον πατέρα του σε κάθε μορφή εξουσίας. Το ίδιο συμβαίνει όταν ο πατέρας όχι μόνο δεν αφήνει το γιο του να τον ξεπεράσει, αλλά επιπλέον του επιτίθεται. Για να επιτύχει τον στόχο του ο έφηβος ή ο νεαρός ενήλικας, συνήθως εντάσσεται σε ομάδες, όπου εκεί θα πρέπει να υιοθετήσει τον ίδιο τρόπο συμπεριφοράς όπως και οι υπόλοιποι. Με αυτόν τον τρόπο παύει να είναι ο γιος του κάποιου και αποκτά δική του ταυτότητα», εξηγεί ο ίδιος και προσθέτει: «Πολλές από αυτές τις ομάδες θεωρούν σπουδαίες και ηρωικές τις προκλητικές και παραπτωματικές συμπεριφορές.
Στο τελικό στάδιο, γύρω στα 20, έχουμε σταθεροποίηση της ταυτότητας. Οι έντονες συγκρούσεις συνήθως παύουν και οι απαιτήσεις της ενήλικης ζωής οδηγούν στην προσαρμογή στην πραγματικότητα. Ποια είναι όμως η σημερινή πραγματικότητα; Σε ποια κοινωνία πρέπει να προσαρμοστούν οι νέοι; Αυτή τη στιγμή παρουσιάζονται τα εξής φαινόμενα: Εγκληματικές πράξεις οικονομικής βίας από την πλευρά της εξουσίας είναι καθημερινές και οι ένοχοι δεν τιμωρούνται.
Η κοινωνική αδικία είναι καθεστώς. Άνθρωποι που ξοδεύουν χρόνια και περιουσίες στις σπουδές είτε είναι άνεργοι είτε αμείβονται ελάχιστα. Πολλά άτομα με ψυχοπαθητική αντικοινωνική προσωπικότητα λυμαίνονται κυριολεκτικά τους χώρους κάθε μορφής ιδεολογιών, εξουσίας, πολιτικών κομμάτων, της δικαιοσύνης και του επιχειρηματικού κόσμου. Η διαφορά όλων αυτών με τους κοινούς εγκληματίες είναι ότι έχουν την ευφυΐα ή να ξεφεύγουν από το νόμο ή ακόμα και τη δυνατότητα να τον διαμορφώνουν στα μέτρα τους. Δεν υπάρχουν καλές και κακές ιδεολογίες».
Παράλληλα, ο κ. Σεφεριάδης εξηγεί ότι οι άνθρωποι και οι προσωπικότητες, στο μέτρο που είναι διαταραγμένες ή όχι καθορίζουν τις εξελίξεις. «Τα άτομα που παθαίνουν κατάθλιψη έχουν φοβίες, άγχος, ενοχές και ταλαιπωρούν τους εαυτούς τους.Τα άτομα με αντικοινωνική συμπεριφορά και διαστροφές επιτίθενται και ταλαιπωρούν τους άλλους. Εκβιάζουν, κλέβουν, καταχρώνται τη δημόσια περιουσία. Θα σκεφτόταν κάποιος πως η κοινωνία δέχεται ή και προωθεί τέτοιους ανθρώπους σε θέσεις εξουσίας.
Ποιος είναι αυτός ο ψυχικός μηχανισμός που λειτουργεί όταν χρειάζεται να ψηφίσουμε; Παγκοσμίως, οι περισσότεροι άνθρωποι ψηφίζουν αυτούς που θαυμάζουν και θα ήθελαν να τους μοιάζουν. Ανθρώπους δυναμικούς, χωρίς ενοχές και αναστολές, με εξαιρετικό λόγο και πειθώ. Από την άλλη μισούν και λοιδορούν αυτούς που τους μοιάζουν γιατί τους θεωρούν αδύναμους, όπως και τον εαυτό τους.
Δε θα σταθώ στα επεισόδια που έγιναν, αλλά στην ταύτιση του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού με τους εφήβους και τους φοιτητές.Η αναρχία, ως πολιτική θεωρία και πρακτική, πιθανόν δεν έχει να προσφέρει κάτι ρεαλιστικό, όμως τα αίτια της δημιουργίας αυτού του κινήματος, έχουν να κάνουν ακριβώς με τη δομή της εξουσίας, την κυριαρχία των ολίγων και τη σταθερή καταπάτηση των δικαιωμάτων των ατόμων.Αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να μιλάμε για δημοκρατία, επειδή ο καθένας έχει το δικαίωμα της ψήφου. Ουσιαστικά μιλάμε για ένα πολιτικό σύστημα ολιγαρχίας. Τα επόμενα θύματα αυτού του συστήματος θα είναι οι μικρότεροι επιχειρηματίες. Από αυτούς ελάχιστοι θα επιβιώσουν παγκοσμίως.Δεν γνωρίζω ούτε υποθέτω πως υπάρχει οργανωμένο σχέδιο. Γνωρίζω, όμως, ότι αυτή είναι η τάση του ανθρώπου από τη στιγμή της εμφάνισής του στη γη. Αυτή είναι η πρωτόγονη πλευρά του, ο δυνατός να κυριαρχήσει στον αδύναμο.
Η κοινωνία μας είναι ακόμη ανώριμη και αυτό θα ισχύει για πολλά χρόνια ακόμη. Το πρώτο βήμα για τη λειτουργία του πολιτισμού είναι η δημιουργία και η τήρηση νόμων από όλους ανεξαιρέτως. Η έλλειψη του αισθήματος δικαίου και η φτώχεια γεννά την βία. Πολύ φοβάμαι ότι αυτά τα επεισόδια θα είναι μόνο η αρχή».
Το άρθρο δημοσιεύτηικε στην εφημερίδα Αυριανή της Κυριακής στις 14/12/08
|